1960 ve 1980 yılları arasındaki Türkiye’deki siyasal ve ekonomik karışıklıklar, ticaretten sağlığa, sosyal hayattan eğitime kadar pek çok alanı etkilemiştir. 1980 dönemi ile tüm alanlarda yürütülen reform çalışmaları belli başlı kurumların yeniden yapılandırılmasına ya da sıfırdan inşa edilmesine ortam hazırlamıştır. Bu kurumlarda biri de Yüksek Öğrenim Kurumu’dur.
1981 Reformu ile yürürlüğüne konulan 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu ile ülkemizde yer alan yüksek okul, üniversite, enstitü gibi tüm yükseköğretim kurumları ortak bir çatı altında toplanmıştır. Hukuksal bir reform ile kurulan YÖK, 1982 Anayasasında belirtilen, yüksek öğretim sisteminin temel ilkeleri dikkate alınarak kurulmuş bir kurumdur.
Üniversite eğitimini yurt dışında tamamlayan Türk ve yabancı uyruklu öğrencilerin, mezuniyetleri sonrasında sahip oldukları diploma ile Türkiye’de eğitime devam edebilmeleri veya çalışabilmeleri için almış oldukları diplomaların YÖK tarafından onaylanmış olması gerekmektedir. YÖK tarafından onaylanmamış diploma sahipleri, o diploma ile Türkiye’deki kamu kurumlarında çalışamaz, mesleki yükselme sınavlarına giremez, akademik kariyer yapamazlar. Bu yüzden yurt dışında eğitim alınacak okulun YÖK tarafından tanınıyor olması, diplomaların ve alınan eğitimlerin ise YÖK tarafından denk kabul ediliyor olması oldukça önemlidir.
YÖK’ün Denklik Birimi 25.08.1983 tarih ve 83.47.531 sayılı Yükseköğretim Yürütme Kurulu kararı ile kurulmuştur. Bu birim, yurt dışında eğitim gören öğrencilerin mezuniyetleri sonrasındaki diplomalarının ve gitmiş oldukları üniversitelerin tanınıp tanınmadığı, Türkiye ile denk olup olmadığının tespit edildiği bir birimdir. Bu birime;
- Yurt dışında eğitim alıp, Türkiye’ye geri dönecek Türk öğrenciler
- Yurt dışında Master ve Doktora yapıp Türkiye’ye geri dönecek Türk öğrenciler
- Yurt dışından eğitimi devam edip Türkiye’ye yatay geçiş yapmak isteyen Türk öğrenciler
- Yurt dışında eğitim alıp Türkiye’de eğitime devam etmek isteyen yabancı uyruklu öğrenciler başvuru yapmaktadır.
Tanınırlık ve Denklik kavramları sıklıkla birbirine karıştırılmaktadır. Fakat aralarında farklılıklar bulunmaktadır.
YÖK’ün belirlemiş olduğu tanıma göre tanınma; " Diplomayı veren yükseköğretim kurumunun ve programının, faaliyet gösterdiği ülkenin yetkili makamları veya bu makamlarca yetkilendirilmiş kalite güvencesi ve akreditasyon kuruluşları ile Yükseköğretim Kurulu tarafından akademik derece vermeye yetkili bir kurum ve program olarak kabul edilmesi " olarak tanımlanmıştır.
YÖK’ün bir üniversiteyi tanıyor olması, eğitim almış olduğunuz üniversitenin varlığının YÖK tarafından kabul edildiğini ve buradan alacağınız diploma sonrasında denklik işlemlerine başlayabileceğinizi göstermektedir.
YGS ve LYS sınavları sonrasında Türkiye skoru yapmış olsanız dahi, YÖK’ün tanımadığı bir üniversitede eğitim aldıysanız eğer almış olduğunuz diploma ile Türkiye’deki kamu kurumlarında çalışamazsınız. Bu yüzden sizin başarınız ya da gideceğiniz okulun niteliği kadar, o okulun YÖK tarafından tanınıyor olması da önemlidir.
Denklik ise YÖK tarafından şu şekilde tanımlanmaktadır; "Yurtdışındaki yükseköğretim kuruluşunun Kurulumuzca tanınması halinde denkliği talep edilen yükseköğretim programının eğitim düzeyi, mezuniyet için gereken ulusal kredi ve/veya AKTS toplamı, kazanılması gereken bilgi, beceri ve yetkinlik açısından Türk yükseköğretim programına eşdeğer olup olmadığı incelenerek yapılırken, Türk yükseköğretiminde aynı veya benzer bir program bulunmuyor ise eğitim düzeyi açısından Türk yükseköğretimine eşdeğer olup olmadığı" sürecidir.
Bu tanımlamalara göre tanınma ve denklik kavramlarının birbirinden ayrı kavramlar olduğu ortaya çıkmaktadır. Tanınma kurumlar arası bürokratik bir süreç iken, denklik YÖK ile öğrenci arasındaki bireysel bir süreçtir.
Bir öğrencinin denklik başvurusunda bulunabilmesinin en temel koşutu, yurt dışında eğitim alacağı üniversitenin hem bulunduğu ülkenin resmi kurumlarınca hem de YÖK tarafından tanınıyor olmasıdır. Aksi takdirde üniversiteyi başarı ile tamamlamış olsanız dahi denklik başvurunuz YÖK tarafından kabul edilmeyecektir.
Görüldüğü üzere sizlerden de sıklıkla duymuş olduğumuz ‘Bu okulun denkliği var mı? Bu bölümün ya da eğitimin denkliği var mı?’ gibi sorular birer şehir efsanesidir. Bir okul ancak YÖK ve diğer resmi kurumlarca tanınabilir. Tanınan bir üniversitede eğitim alan sizler denklik alırsınız. Bu iki kavram birbirine karıştırılmakta ve bu yüzden başta yurt dışı eğitim firmaları ve eğitim danışmanları olmak üzere öğrenciler yanlış yönlendirilmektedir.
Unutmayın ki bir okulun YÖK tarafından tanınıp tanınmadığı, denklik işlemlerinin nasıl ve ne şekilde yürütüleceği gibi kurumsal ve kişisel süreçlerin işleyişine en hakim ve yetkili kurum YÖK’tür. O yüzden kulaktan dolma bilgilerle, eğitim gibi önemli bir yatırımı heba etmek yerine, resmi kurumlarla gerekli yazışmaları yapmaktan ya da YÖK’ün denklik süreci ile ilgili yapmış olduğu duyuruları takip etmekten kaçınmayınız.
Academy Universal Yurtdışı Eğitim ve Danışmanlık firması olarak bizler, tüm bu süreçlerde sizleri doğru bilgilendirmek ve yanınızda olmaktan keyif alacağımızı bilmenizi isteriz.
Academy Universal Yurtdışı Eğitim danışmanlığı ile gittiğim Çin’de Ekonomi Bölümünü bitirdim. Çin’de Çince aldığım eğitim birçok kapının açılmasını sağladı. Bu noktada yapmış oldukları doğru yönlendirmeler sayesinde Academy Universal Yurtdışı Eğitim danışmalarına çok teşekkür ediyorum.
Londra’da 3 aylık dil eğitimimden sonra İngilizcem artık kullanılır hale geldi. Artık korkmadan CV’min yabancı dil bölümüne İngilizce: “excellent” yazabiliyorum. Doğru yönlendirmelerinden dolayı Academy Universal’e teşekkürlerimi iletiyorum.
Malta'da 4 aylık dil eğitimi hayatımın en güzel ve en eğitici deneyimiydi. Muhteşem Malta'da tatil tadında bir dönem geçirirken bir yandan da (buna inanamıyorum hala) İngilizcemi konuşma seviyesine getirmeyi başardım. Evet kendime inanamıyorum ama ingilizce konuşabiliyorum. Zorlanmıyorum. Uzun uzun düşünmüyorum. Yıllarca İngilizce öğrenmek için Türkiye'de döktüğüm paraya ve çektiğim acıya üzülüyorum. Herkese şiddetle dil eğitimlerini yurtdışında almalarını tavsiye ediyorum. Tabiki Academy Universal'in olağanüstü ilgisi, dikkati ve doğru danışmanlığıyla :).